İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE HAKEDİŞ RAPORLARI VE ALACAĞA ETKİLERİ
Yapı İşleri Genel Şartnamesi yanlar arasındaki sözleşmenin eki niteliğindedir. Anılan şartnamenin 39. maddesi uyarınca yüklenicinin geçici hak edişlere itirazı olduğu takdirde karşı görüşlerin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun idareye verilen … tarihli dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla cümlesini yazarak imzalaması gerekir. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakkediş olduğu gibi kabul etmiş sayılır.1
Hakediş ödemeleri avans niteliğinde olup, geçici hakedişler kesin ödeme niteliğinde olmadığından ödemeler kazanılmış hak oluşturmaz.2
Kesilen gecikme cezasından kimin sorumlu olacağı hususunda; eser sözleşmelerinde kural olarak bedelin ödendiğini kanıtlama külfeti iş sahibine aittir. Bu nedenle sözleşmede kararlaştırılan imalâtın dışında fazladan iş yaptırıldığı gözetilerek fazla imalatın teslim süresine etkisi saptanarak, bunu teslim süresine eklenmeli, böylece yüklenicinin gecikme cezasının ne kadarından sorumlu olduğu uzman bilirkişilerce hesaplanmalıdır. 3
Yapım İşleri Genel Şartnamesinde kabul komisyonunun tespit attığı eksikliklerin belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmemesi halinde geçecek her gün için giderilecek eksikler durumuna göre sözleşmesinde gecikme cezası olarak yazılı olan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanacağı belirtilmiş olabilir. Bu nedenle eksikliklerin durumuna, işin mahiyet ve gecikmedeki etkenlere bağlı olarak cezanın belli bir oranda uygulanması sözleşme gereğidir.4
1- 15 HD. 11.4.2016, 4254/2202;
- HD. 10.1.2005, 2393/12;
- HD. 29.5.2001, 25/2874;
HGK. 26.11.2008, 677/716;
HGK. 8.12.2010, 609/634;
- HD. 3.3.2011, 7021/1283
2- 15 HD 15.2 .2007, 6710/934;
- HD. 15.1.2015, 1478 179;
15 HD 31.1.2015, 1532/5502
3-15 H.D. 23.2.2011, 6919/1064
4- 15H.D. 9.3.2011, 6196/1421